2021'in Eylül ayında Ali Şenel ile birlikte sulak alan çekimleri için yoldaydık. Çekimlere devam edeceğimiz yeni lokasyona ulaştığımızda hava kararmıştı ve yemeğimizi yedikten sonra kampı kurup yattık. Sabah beni uyandıracak kadar yüksek bir rüzgar sesiyle gözlerimi açtım. Beni tanıyanlar iyi bilir sabahları kolay kolay uyanmam. :)
Ses o kadar kuvvetliydi ki fırtına çıktı sandım. Çadırı desteklemek için hemen kalktım fakat en ufak bir hareket dahi yoktu. Ardından ötüş sesleri başlayınca durumu anladım. Dev bir sığırcık sürüsü kampın etrafında bulunan ağaçlara iniş yapmış. Ürkütmemek için çadırı yavaşça açıp başımı çıkardım. Binlerce sığırcık etrafımızı sarmış. Ağaçlar siyaha boyanmış gibi her bir dalına kadar dolu. Yaklaşık 10 dakika durduktan sonra toplu halde uçup gittiler. Güne heyecanlı ve güzel bir başlangıç oldu. Fırtına sandığın o ilk duyulan kanat sesini hiç unutamıyorum.
Bu olayın üzerinde yaklaşık 2 ay sonra aynı bölgeye bu kez sığırcıkları çekmek için geri geldik. 1 hafta boyunca sığırcıkların davranışlarını gözlemleme fırsatı bulduk. Sığırcıklar bu bölgeyi sadece gece konaklamak için kullanıyorlar. Akşam hava kararmadan önce gelip sazlara yerleşiyorlar sabah ise günün ilk ışıkları ile havalanıp beslenmek için bozkıra yayılıyorlar. Davranışlıları aynıymış gibi görünse de bir haftalık gözlemimiz sonucunda bile değişken olduğunu fark ettik. Hava durumu, rüzgar gibi etmenler davranışlarını oldukça etkiliyor. Bizim bölgelerde olduğumuz anlarda sabahları gölden hızlıca uzaklaşmayı tercih ettiler. Bazı günler bir anda havalanıp grup halinde bazı günler ise uzun bir kuyruk şeklinde güneye doğru hareket ettiler. Akşam seansı ise tam anlamı ile aksiyon dolu. Havanın yağışlı, sisli ya da rüzgarlı olduğu günler daha erken gelmeyi tercih ederken sakin havalarda biraz daha geç gelebiliyorlar. Orada olduğumuz günler boyunca neredeyse hiç tek parça sürü halinde gelmediler. Önce ufak bir iki sürü ardından daha büyükleri ve son olarak dev bir sürü. Büyük sürü bazen tek parça olarak gelebiliyorken bazen ise bölünmüş şekilde gelip gölün üzerinde uçtukları sırada birleşip inişe geçiyorlar. Yağışlı ve sert rüzgarlı havalarda yırtıcı kuşlar genellikle ortada yoktu. Bu sebeple sığırcıklar bölgeye geldikten kısa bir süre sonra sazlıklara iniş yapıp ortadan kayboldular. Sakin havalarda bölgede yırtıcı kuş sayısı fazla olduğu için sazların içerisine güvenli bir şekilde inişleri uzun sürüyor. Bize büyüleyici uçuşları güzel görsel sunuyor olsa da onlar için gergin zamanlar olmalı.
Gelelim herkesin sığırcıkların dansı dediği meşhur sürü uçuşlarına. Binlerce kuşun havada senkronize şekilde büyüleyici uçuşu. Her ne kadar dans gibi görünse de aslında yırtıcı kuşlara karşı mükemmel bir savunma davranışı. Bir hafta boyunca birçok av denenesi gözlemledik, yırtıcılar için başarılı deneme sayısı oldukça azdı. Bu sürü davranışı çok başarılı fakat bazı yırtıcı kuşlara karşı bazen etkisiz hale gelebilir. Örneğin ak çaylak inanılmaz başarılı bir avcı. Sadece sürünün geldiği ilk dakikalarda görünüyorlar ve avını yakalayıp kenara çekiliyor. Av ve uçuş yeteneği inanılmaz. Fakat sığırcıkların bu savunması saz delicesi üzerinde oldukça etkili. Bir hafta boyunca saz delicelerinin başarılı bir tek denemesini dahi gözlemlemedik.
Sığırcıklar için aksiyon gece de bitmiyor tabi. Saz kedisi, peçeli baykuş gibi birçok gece avcısı bu kalabalıktan payını almak istiyor. Sazların içerisinde avcı tehlikesi olmadığı anlar genellikle sesiz kalıyorlar. Ama saldırı anında gürültü oldukça artıyor.
Belgeselimizde hem bu anları, hem de bahar aylarında sığırcıkların üreme telaşını, yavru besleme anlarını izleyeceksiniz.
